Logo RCPB

Royal Club Philatélique Brainois

Manifestations (préventes, bourses, etc...)

Exposition internationale et bureau temporaire Braphil '15

BOLLEN André                     Académie Belge de Philatélie
NAPOLEON EN DE IONISCHE EILANDEN (1797-1815) DE WEG NAAR EGYPTE.

Wanneer Napoleon (dan nog Opperbevelhebber) de Oostenrijkers glansrijk heeft verslagen tijdens zijn Italiaanse campagne en zijn generaal Angereau bijna zonder slag of stoot de eeuwenoude Venetiaanse republiek heeft veroverd (16 mei 1797), tekent hij in Campo-Formio (17 oktober 1797) een vredesverdrag. Hij doet afstand van het prestigieuze Venetie aan de Oostenrijkers maar eist in compensatie het bezit van de zeven (ex-Venetiaanse) Ionische eilanden.

Corfu (Kerkyra), Paxos, Santa Maura (Lefkas), Cefalonia (Kefalenia), Ithaka, Zante (Zakyntos) en het veel zuidelijker gelegen Cerigo (Kythira of Cythere) plus vier, op het vasteland gelegen Venetiaanse steden, worden aldus onderverdeeld in Départements: de drie eerste eilanden in het departement CORCYRE, Cephalonia en Ithaka in het departement ITHAQUE, Zante en Cerigo in het departement MER EGEE. De vier steden op het vasteland, Butrinto (nu Albanië) en Parga komen bij CORCYRE, Provenza en Vonitza bij het departement ITHAQUE (alle drie nu Griekenland). De verdeling in departementen wordt reeds in 1802 terug afgeschaft.

Het bezit van deze strategische eilanden betekende voor Napoleon de opening van de zeeweg naar het Oosten en was essentieel voor zijn plannen voor de Egypte campagne. Slechts een drietal brieven zijn bekend van de eerste Franse bezetting.

In 1799 nemen Rusland (Tsar Paul I) en Turkije de eilanden in en stichten in maart 1800 de onafhankelijke staat van de Zeven Eilanden SETTINSULARE. Het verdrag van Tilsit (5 juli 1807) hernieuwt echter de Franse heerschappij. De ronde stempel POSTA SETTINSULARE-CORFU wordt door de Russische administratie ingevoerd (zwart) en later door de Fransen verder gebruikt (groen).

In een brief van 6 september 1807 vanuit St. Cloud aan Generaal Clarke schrijft Napoleon (dan reeds Keizer): Les troupes françaises & italiennes qui sont à Corfou doivent faire partie de l’armée de Naples jusqu’à nouvel ordre . Elles seront nourries & payées par la caisse militaire du Royaume de Naples. Het blijft natuurlijk in de familie: de Koning van Napels is eerst Napoleons broer Jozef opgevolgd door Napoleons schoonbroer, Generaal (Joachim) Murat (1767-13 oktober 1815) gehuwd met Napoleons zus Carolina Bonaparte. Deze instructies verklaren de stempel Gherardini Pagate , Divise/delle Truppa Itale in Corfù (groen in kader, 1810-1812) van de Italiaanse betaalmeester, gebruikt naast de Franse stempel L’Ord.teur dans les/Iles Ioniennes (rood in kader, 1808-1814). Nog twee andere getoonde Napoleon brieven getuigen van de belangstelling van de Keizer voor de eilanden (zie afbeeldingen).

De Fransen gebruiken verschillende lijnstempels CORFU, PAXO, SANTA MAURA en CEFALONIA. Wanneer vanaf 1809 de Engelsen de zuidelijke eilanden beginnen te bezetten worden lokaal vervaardigde FRANCA stempels (een licht verschillend type voor elk eiland) in gebruik genomen. Wegens de steeds wederkerende pest- en cholera-epidemieën worden de brieven komende uit het oosten ontsmet in de lokale sanitas instellingen.

Aangezien het grootste deel van de briefwisseling officiële of militaire berichten betreft zijn brieven van deze periode zeldzaam, vooral inter-eiland brieven.

Vanaf 1809 beginnen de Engelsen aan een (langzame) verovering: Cefalonia en Zante vallen reeds op 4 oktober 1809, op 8 oktober Ithaka, 12 oktober Cerigo, Santa Maura (Lefkas) op 10 april 1810. Paxos (tot maart 1814) en vooral Corfu blijven in Franse handen tot de (eerste) val van Napoleon, 6 april 1814. Na Waterloo worden de eilanden (vrede van Parijs) een Engels protectoraat . Door de uitbouw van het internationale spoorwegnet en deopkomst van de stoomscheepvaart vermindert het strategisch belang van de eilandengroep en na een volksraadpleging in juni 1864 worden zij een deel van de Griekse Natie, wat zij heden nog zijn.